Buraki należą do łatwo dostępnych i tanich lokalnych warzyw. Ich niesamowite właściwości wykorzystywane są przez człowieka od tysięcy lat. Choć w Polsce burak na większą skalę uprawiany jest od szesnastego wieku, większość osób nie zdaje sobie sprawy, że ma pod ręką prawdziwą skarbnicę witamin i minerałów, przy pomocy której można wyleczyć wiele dolegliwości, w tym choroby nowotworowe, bezpłodność i depresję. Warto dowiedzieć się więcej o tych warzywach i jak najczęściej przyrządzać z nich pyszne dania i soki. Sok z buraka – czemu zawdzięcza swoje niesamowite właściwości? Mało kto zdaje sobie sprawę, że pospolity burak zawiera duże ilości niezbędnych dla zachowania zdrowia i urody witamin i minerałów. Znajdziemy w nim witaminę A, C, E, K, a także pokaźne ilości witamin z grupy B (w tym także kwasu foliowego). Ponadto buraki zawierają duże ilości potasu, magnezu, manganu, miedzi, fosforu, boru, wapnia, żelaza, sodu. Są one także źródłem rzadko spotykanych pierwiastków takich jak rubid, kobalt czy cez. Bardzo ważnym składnikiem buraka jest betanina (znana również jako czerwień buraczana). Jest ona barwnikiem odpowiedzialnym za charakterystyczny, intensywny kolor tego warzywa. Jej właściwości nie kończą się na nadawaniu koloru. Jest ona bardzo silnym przeciwutleniaczem, który usuwa z naszego organizmu wolne rodniki. W burakach znajdziemy również błonnik niezbędny do prawidłowego trawienia, a także fitosterole roślinne. Jakie buraki są najzdrowsze? Wszyscy, którzy chcieliby skorzystać z dobroczynnych właściwości buraków powinni zdawać sobie sprawę, że warzywa te nie są sobie równe. Wiele zależy tu od odmiany buraków, a także od ich wielkości (im mniejszy okaz, tym lepiej). Jeżeli tylko mamy taką możliwość wybierajmy takie odmiany buraków jak: Czerwona Kula, Glob F1 czy Burak Opolski. Ponadto pamiętajmy, że najzdrowsze warzywo będzie miało cienką skórkę, ciemną barwę – im ciemniejszy kolor, tym więcej antocyjanów zawiera warzywo. Dodatkowo miąższ buraka powinien mieć jednolitą strukturę. Jeżeli ma on marmurkowatą fakturę, oznacza to, ze zawiera duże ilości celulozy i w efekcie będzie trudniejszy do strawienia. Duże znaczenie ma ponadto sposób przygotowywania buraków. Obróbka termiczna niszczy część witamin i minerałów. Jeżeli ugotujemy buraka w wodzie, będzie on zdecydowanie mniej wartościowy od swojego surowego odpowiednika. W sytuacji, kiedy nie chcemy lub nie możemy pozwolić sobie na zjedzenie takiego warzywa, znacznie lepszym rozwiązaniem jest upieczenie go ze skórką. Sposobem na zachowanie większej ilości cennych substancji jest również ugotowanie zupy z buraków – witaminy i minerały pozostaną w wywarze, który będziemy spożywać. Najzdrowszą opcją jest jednak sok z buraków. Tu należy podkreślić, że jedynie taki, który przygotujemy samodzielnie. Produkty, które kupujemy w sklepie najczęściej nie mają nawet części wartości odżywczych zawartych w surowym buraku. Samodzielne przygotowanie jest wprawdzie czasochłonne i niekiedy musimy się przy nim pobrudzić, jednak tylko wówczas mamy gwarancję, że nasz sok ma najwięcej wartości odżywczych. Sok z buraków wspomaga układ nerwowy Spożywanie buraków w różnej postaci ma pozytywny wpływ na nasz układ nerwowy. Wszystko to za sprawą witamin z grupy B, minerałów takich jak magnez, potas, lit czy wapń, a także tryptofanu i betaniny, której działanie przeciwdepresyjne zostało potwierdzone naukowo. Regularne picie soku z buraków sprawia, że czujemy się bardziej zrelaksowani, nie mamy problemów z zasypianiem, jesteśmy bardziej odporni na stres. Co więcej nasza pamięć i koncentracja ulegają wyraźnej poprawie. Nauka przychodzi nam łatwiej niż zwykle, mamy więcej energii, nasz organizm jest bardziej wydolny. Pozytywne efekty spożywania buraków są zauważalne nawet w przypadku osób cierpiących na różnego rodzaju nerwice i depresję. Sok z buraków można porównać do niektórych leków przeciwdepresyjnych. Z jedną różnicą – jego stosowanie jest w pełni bezpieczne, nie powoduje on żadnych efektów ubocznych. Buraki rekomendowane są nie tylko pracującym umysłowo, ale również sportowcom i osobom aktywnym fizycznie. Sok z buraka wypity przed treningiem sprawia, że tryskamy energią i później ulegamy zmęczeniu, co więcej – łagodzi on przykre skutki treningów jakimi są zakwasy. Po sok z buraków obowiązkowo powinny sięgnąć osoby starsze. Ten niesamowity napój poprawia ukrwienie mózgu, a tym samym pozytywnie wpływa na funkcje poznawcze i zapobiega demencji starczej. Co ciekawe sok z buraków może z powodzeniem zastąpić leki na potencję. Warzywo to od czasów starożytnych z powodzeniem wykorzystywane jest jako afrodyzjak. Przeciwnowotworowe działanie soku z buraków Sok z buraków ma silne działanie przeciwnowotworowe. Współcześnie uważa się, ze to właśnie burak jest warzywem, które najskuteczniej zwalcza raka. Po sok powinny sięgać osoby, które chcą się uchronić przed nowotworami, jak i osoby, które już zachorowały. Burak zawiera wiele substancji wykazujących działania antynowotworowe. Zaliczamy do nich między innymi czerwony barwnik – betaninę. Badania na zwierzętach pokazują, że regularne spożywanie buraków może zahamować rozwój wielu nowotworów, a także zapobiegać występowaniu przerzutów na inne narządy. Picie soku z buraków łagodzi przykre efekty uboczne konwencjonalnego leczenia raka, takich jak chemioterapia i radioterapia. Może również przedłużyć życie pacjentów i poprawić jego jakość. Sok z buraka na poprawę odporności Osoby, które mają skłonności do częstego przeziębiania się, powinny zastąpić tradycyjne suplementy diety sokiem z buraka. Warzywo to posiada właściwości przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze a także przeciwbakteryjne, dlatego będzie niezastąpione, kiedy wszyscy wokół są przeziębieni. Burak może uchronić nas przed infekcjami, a w sytuacji, kiedy te już się pojawiły złagodzić ich przebieg. Sok z buraka ma działanie wykrztuśne, może więc pomóc na uporczywy kaszel. Po sok z buraków powinny sięgać osoby cierpiące na grzybicę. Napój ten pozwoli szybko zahamować jej rozwój. Tradycyjne leki i suplementy diety często pomagają zwalczyć infekcję, jednak obciążają wątrobę i powodują wiele innych efektów ubocznych. W przypadku soku z buraka mamy pewność, że tak się nie stanie. Pełen prozdrowotnych substancji sok z buraków jest w pełni bezpieczny dla zdrowia, dlatego nie ma przeciwwskazań, żeby spożywać go codziennie. Jeżeli zależy nam na przemianie materii, możemy pić pół szklanki świeżego soku bezpośrednio przed posiłkami. Dobrze jest go rozcieńczyć z wodą w celu złagodzenia intensywnego smaku. Osoby, które piją sok z buraka na przeziębienie powinny wzbogacić go dodatkiem marchwi i selera. Tak powstały sok rozcieńczamy z wodą w stosunku 1:1 i pijemy małymi łykami. Warto pić szklankę soku przynajmniej dwa razy dziennie – rano i wieczorem lub zawsze wtedy, kiedy mamy na to ochotę. Buraki na odchudzanie Po buraki powinny sięgnąć również osoby, które chciałyby zrzucić kilka nadprogramowych kilogramów. Buraki zawierają między innymi duże ilości błonnika, który poprawia trawienie, a także daje nam uczucie sytości na długie godziny. Jeżeli chcemy wykorzystać odchudzające właściwości tego warzywa, zrezygnujmy z sokowirówki. Żeby zachować błonnik znacznie lepiej jest użyć blendera. Możemy zmiksować buraki z innymi warzywami i owocami, dla nadania im lepszego smaku. Świetnie sprawdzą się do tego celu jabłka, marchew, brzoskwinie, ananasy, seler naciowy, natka pietruszki, szpinak czy mango. W celu uzyskania odpowiedniej konsystencji należy rozrzedzić je wodą. Buraki przyspieszają przemianę materii, dzięki czemu proces spalania tkanki tłuszczowej przebiega znacznie szybciej niż zazwyczaj. Pomagają również usunąć z organizmu niebezpieczne toksyny (warto po nie sięgnąć również po spożyciu większej ilości alkoholu – buraki łagodzą kaca). Dzięki nim mamy mniejszą ochotę na słodycze, przez co łatwiej jest nam wytrwać na diecie. Zwolennicy soku z buraków przekonują, że działa on podobnie jak gorzka czekolada – sprawia, że po jego wypiciu czujemy się spokojni i zadowoleni. Sok z buraka rekomendowany jest osobom na diecie alkalicznej. A to ze względu na ich działanie zasadotwórcze. Dzięki niemu szybko przywrócimy równowagę kwasowo-zasadową naszego organizmu. Jest to ważne, ponieważ zakwaszony organizm to doskonałe środowisko dla rozwoju wielu chorób, w tym również nowotworów. Co więcej w przypadku zakwaszenia brakuje nam energii, mamy złe samopoczucie, a nasza skóra, włosy i paznokcie są w fatalnej kondycji. Efektem ubocznym picia soku z buraków jest większa wydolność organizmu i dodatkowa energia, którą możemy spożytkować na treningi i inne przyjemności. Ostrożność przy spożywaniu buraków powinny zachować jedynie osoby cierpiące na cukrzycę. Warzywa te mają wysoki indeks glikemiczny, co sprawia, że po ich spożyciu poziom cukru we krwi znacznie się podnosi. Buraki obowiązkowe w diecie każdej kobiety Po sok z buraków powinny sięgać kobiety w każdym wieku. Warzywa te zawierają dużą ilość niezbędnego dla prawidłowego rozwoju płodu kwasu foliowego, dlatego nie powinny zapominać o nich przyszłe mamy. Buraki mogą zapobiegać bezpłodności. Co więcej sok z buraka reguluje cykl miesiączkowy, zapobiega upławom, chroni przed zapaleniem szyjki macicy. Kobiety w okresie menopauzy powinny spożywać buraki pod różną postacią, ponieważ warzywa te niwelują przykre uderzenia gorąca, a także zapobiegają wahaniom nastroju. Bardzo ważną cechą buraka jest fakt, że zapobiega on osteoporozie – chorobie, na którą narażone są szczególnie kobiety w okresie menopauzy. Innym powodem, dla którego każda kobieta powinna pić sok z buraków jest jego pozytywny wpływ na urodę. Zawarte w burakach substancje chronią skórę przed przedwczesnym starzeniem się, zapewniają błyszczące i zdrowe włosy, a także mocne paznokcie. Buraki chronią skórę przed odwodnieniem, a także szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. Regularne picie soku z surowych buraków przynosi lepsze efekty niż stosowanie najdroższych nawet kremów przeciwzmarszczkowych. Dzięki tym warzywom poprawia się nie tylko wygląd, ale również samopoczucie. Sok z buraków dobry dla serca Picie soku z buraków obniża ciśnienie krwi, przyczynia się do obniżenia poziomu złego cholesterolu, przeciwdziała miażdżycy. Z jego pomocą możemy oczyścić naszą krew. Co więcej warzywo to wspomaga organizm w wytwarzaniu czerwonych krwinek. Dzięki dużej zawartości żelaza sok z buraka przeciwdziała anemii (niedokrwistości) – pierwiastek ten zawarty w burakach jest znakomicie przyswajany przez ludzki organizm, co rekompensuje fakt, że warzywa te nie zawierają go zbyt wiele. Choć sok z buraków pozwala uzyskać widoczne, bardzo pozytywne efekty, nie zapominajmy, że nie jest on w stanie zastąpić nam dobrze zbilansowanej diety i codziennej dawki ruchu, które są niezbędne dla zdrowego serca. Idealna sytuacja to taka, w której buraki stanowią uzupełnienie racjonalnego odżywiania i aktywnego stylu życia. Pamiętajmy, że warzywa te nie są w stanie zastąpić konwencjonalnych leków w sytuacji, kiedy problemy z sercem już się pojawiły. Mogą natomiast wspomagać proces leczenia. Buraki wspomagają układ pokarmowy Nie od dziś wiadomo, że buraki wspomagają pracę układu pokarmowego. Warzywa te nie tylko poprawiają trawienie, ale również chronią przed wrzodami żołądka i dwunastnicy, są pomocne w leczeniu zespołu jelita drażliwego, chronią również wątrobę. Po sok z buraków warto sięgnąć, kiedy cierpimy z powodu zgagi, zaparć czy wzdęć. Jedzenie buraków i picie wyciśniętego z nich soku powoduje zabarwienie moczu na czerwony kolor. Jest to proces całkowicie naturalny i nie należy się go obawiać. Zabarwienie ustępuje zazwyczaj do dwóch dni po spożyciu tych warzyw. Sok z buraka – przeciwwskazania Choć sok z buraków polecany jest osobom w każdym wieku, w tym niemowlętom i kobietom w ciąży, należy zdawać sobie sprawę, że istnieją pewne przeciwwskazania do jego spożywania. Jednym z nich jest cukrzyca. Buraki posiadają wysoki indeks glikemiczny, co sprawia, że po ich spożyciu poziom cukru w naszej krwi podnosi się gwałtownie. Jednocześnie należy zdawać sobie sprawę, że wysokość indeksu glikemicznego w dużej mierze będzie zależała od tego, czy spożywamy warzywa surowe, czy gotowane (po ugotowaniu indeks glikemiczny buraków jest znacznie wyższy niż przed obróbką termiczną). Szczególną ostrożność powinny zachować również osoby z bardzo niskim ciśnieniem krwi. Buraki mają właściwości obniżające ciśnienie, dlatego ich spożycie u takich osób może doprowadzić do nadmiernej senności. Najlepszym rozwiązaniem dla osób z niskim ciśnieniem, które chcą korzystać z dobroczynnych właściwości soku z buraków jest wypicie go bezpośrednio przed snem.